Pozostałe 46% to obszary bezleśne, pustynie, zurbanizowane. Lasy tworzą najbardziej złożone zbiorowiska, należą do powszechnych ekosystemów lądowych, cechują się ogromnym zróżnicowaniem ekologicznym. To jedne z najważniejszych zasobów odnawialnych. Jednak ich niezwykła wartość nie wynika tylko z nagromadzenia biomasy, lecz głównie z zapewnienia warunków życia dla ogromnej liczby gatunków. Las od dawna dostarczał drewna, które jest najstarszym surowcem na globie, wykorzystywanym do budowy domów, wyrobu sprzętów i na opał. Dziś używa się innych materiałów, ale zapotrzebowanie na drewno wciąż wzrasta. Aby chronić lasy, konieczna jest racjonalna gospodarka, polegająca na planowaniu wyrębów, odnawianiu tych powierzchni i zalesianiu gruntów nieprzydatnych rolniczo. Tylko przy takim postępowaniu można zachować trwałość lasu i ciągłość jego użytkowania.

Różnorodne funkcje, którym są obarczone lasy, sprowadzają się do zagwarantowania bezpieczeństwa ekologicznego kraju, wsparcia jego wzrostu gospodarczego oraz wypełniania oczekiwań społecznych. Drzewa wchłaniają swym aparatem asymilacyjnym cząsteczki pyłów, filtrują szkodliwe substancje zawarte w zanieczyszczonym powietrzu. Jeden ha lasu kumuluje w ciągu roku około 68 ton pyłów. W ciągu letniego dnia odparowuje ok. 40 tys, litrów wody, mniej więcej tyle, ile mieści mały basen pływacki. Zagrożeniem dla lasów jest postępujące zanieczyszczenie powietrza, pyły i gazy przemysłowe, niska emisja z palenisk domowych i spaliny samochodowe. Umożliwiając bytowanie wielu gatunków roślin, grzybów i zwierząt, lasy chronią różnorodność przyrody i jej zasoby genowe. Jednocześnie drewno jako odnawialny produkt lasu pozostaje nadal niezastąpionym surowcem, warunkującym postęp cywilizacyjny. Jego produkty tworzą ekologiczne otoczenie człowieka, a jako surowiec do produkcji papieru, podstawę rozwoju kultury. Lasy upiększają nasze otoczenie, stanowiąc ważny element naturalnego środowiska, są inspiracją twórczości artystycznej.

Znaczenie lasów wynika zarówno z ich roli dla pojedynczego człowieka, jak i dla infrastruktury całego kraju. To nie tylko ozdoba krajobrazu i miejsce wypoczynku, ich rola jest bardziej złożona, nie zawsze przez nas uświadamiana, gdyż:

•  są największą fabryką tlenu, składnika powietrza, bez którego życie nie jest możliwe,

•  mają walory rekreacyjno, wypoczynkowo, zdrowotne,

•  zatrzymują znaczne ilości wód opadowych i opóźniają spływ powierzchniowy,

•  chronią glebę przed niszczeniem, wypłukiwaniem, erozją i wywiewaniem,

•  poza tlenem wydzielają substancje mające zbawienny wpływ na zdrowie człowieka,

•  są filtrem zanieczyszczeń atmosferycznych, • utrzymują optymalną wilgotność powietrza,

•  kumulują w glebie składniki pokarmowe, • dostarczają drewna oraz płody runa leśnego,

•  to miejsce polowań dostarczające dochodów i kultywowania tradycji łowieckich,

•  są bardzo atrakcyjnymi obszarami turystycznymi i edukacyjnymi.

Lasy wypełniają różnorodne oczekiwania, pośród których wiodące są:

1/  funkcje ekologiczne, zapewniające kształtowanie klimatu, stabilizację składu atmosfery i jej oczyszczanie, regulację obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom, ochronę gleb przed erozją i stepowieniem, warunki do zachowania różnorodności biologicznej, urozmaicenia krajobrazu i produkcji rolniczej,

2/  funkcje produkcyjne (gospodarcze), polegające na produkcji biomasy, co zapewnia trwałe użytkowanie drewna i płodów runa, w tym użytków łowieckich, a w konsekwencji dochody ze sprzedaży towarów i usług, przyczyniające się do tworzenia stanowisk pracy i zasilania podatkami budżetu państwa i samorządów lokalnych,

3/  funkcje społeczne, które kształtują korzystne warunki zdrowotne i rekreacyjne dla społeczeństwa, tworzą różnorodne formy użytkowania lasu przez społeczność lokalną, wzbogacają rynek pracy, wzmacniają obronność kraju, rozwój kultury, oświaty i nauki oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa.

W drzewostanach sosnowych stwierdzono, że rocznie 1 hektar pochłania 30 ton CO2, co w przeliczeniu daje 8 ton węgla. W ostatnich raportach Lasów Państwowych globalna retencja węgla w biomasie drzew to ok. 690 mln ton w częściach nadziemnych, ok. 206 mln ton w warstwie korzeni oraz ok. 7 mln ton w martwym drewnie, tj. łącznie ok. 900 mln ton węgla. Ma to kapitalne znaczenie w dobie postępującego procesu ocieplania klimatu. Związanie każdej tony gazów cieplarnianych jest zbawcze dla środowiska naturalnego. Skumulowanie tak potężnych ilości węgla w biomasie oznacza, że mamy do czynienia z leśnym gospodarstwem węglowym. Po konferencji klimatycznej w Paryżu już widzimy, że pojawia się nowa rola Lasów Państwowych w docelowej dekarbonizacji naszej gospodarki. Wkład polskiego leśnictwa w łagodzenie efektów koncentracji CO2, ponoszony jako ciężar publiczny, wyceniany jest na ok. 400 mln zł. Jest to wartość skumulowanego węgla podawana w raporcie Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Nadleśnictwo Gołąbki również ma swój udział w ochronie zasobów przyrodniczych regionu Kujaw i Pałuk, gdyż tutejsze lasy walnie przyczyniają się do zmniejszenia ilości szkodliwych emisji. Sadzimy coraz więcej drzew liściastych, bardziej odpornych na szkodniki i zanieczyszczenia, prowadzimy racjonalny wyrąb drzew wynikający z pomiarów przyrostu. Wbrew obiegowym opiniom, przybywa drzew więcej, niż się ich wycina. Wiele obszarów cennych przyrodniczo objętych jest różnymi formami ochrony. Gospodarka leśna nabiera coraz bardziej proekologicznego, wielofunkcyjnego charakteru. To nie wszystko, leśnicy są w stanie wykazać swój udział w redukcji CO2 mierzony jednostkami pochłaniania węgla. Mogą stać się ważnymi graczem w komercyjnym obrocie nadwyżkami na rzecz przemysłu obarczonego ograniczeniami w zakresie emisji gazów. Las jednak nie obroni się sam, potrzebuje ciągłej troski i wsparcia. W większym stopniu należy wykorzystywać surowce wtórne i odpady, zapobiegać pożarom i zaśmiecaniu. Wszyscy musimy zrozumieć, że bez lasów nie będzie życia na Ziemi.

Nadleśnictwo Gołąbki ma istotny wkład w społeczno - gospodarczy rozwój regionu. Tutejsze lasy stanowią ważny element ładu przestrzennego i przyrodniczego krajobrazu. Zatrudniamy kilkudziesięciu pracowników, dajemy pracę zakładom usług leśnych, w których utrzymanie znajduje kolejnych kilkadziesiąt osób. Razem z rodzinami lokalnych zakładów przerobu drewna, to setki mieszkańców mających tu swoje źródło utrzymania. Budujemy infrastrukturę w celu udostępnienia lasów dla turystyki, edukacji i rekreacji. Duża ilość placówek szkolnych korzysta z obiektów dla organizacji zajęć wspomaganych przez leśników. Budowa oraz remonty osad, dróg i innych obiektów infrastruktury z powodzeniem służą lokalnej społeczności. Utrzymanie sieci rowów melioracyjnych i zbiorników wodnych, korzystnie wpływa na retencję wodną. W krainie dotkniętej najniższymi wskaźnikami opadów ogromne znaczenie ma zatrzymanie spływu powierzchniowego. Inwestujemy poważne środki pozwalające nie tylko na prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej, ale i aktywne wsparcie naszego otoczenia. Proekologiczna gospodarka leśna w dobie ocieplającego się klimatu dobrze wypełnia swoje zadania. Pośród nich coraz większe znaczenie ma ochrona środowiska życia człowieka. Lasy Nadleśnictwa Gołąbki też mają w tym swój udział ...

JP