Tam też powodują największe szkody. Do najbardziej agresywnych grzybów należy huba korzeni, opieńki, zgorzele, pleśnie i zespół pasożytów powodujący zamieranie pędów sosny. Ten ostatni, w 1996 roku, zaatakował drzewostany sosnowe na powierzchni 160 tys. ha.

Z uwagi na specyfikę chemicznego ograniczania wpływu grzybów pasożytniczych na stan lasu wykonuje się je generalnie tylko w szkółkach leśnych. Na pozostałych powierzchniach zwalczanie i profilaktyka polega na usuwaniu opanowanych przez choroby drzew. Natomiast na gruntach porolnych, w celu zmniejszenia niszy życiowej hubie korzeni, podczas zabiegów pielęgnacyjnych wprowadzany jest do środowiska leśnego antagonistyczny grzyb o nazwie żylak olbrzymi (łac. Phlebiopsis gigantea).

W większości zjawiska chorobowe spowodowane przez grzyby występują w miejscach, w których wcześniej z różnych przyczyn nastąpiło osłabienie kondycji zdrowotnej drzewostanów. Powyższe potwierdza m.in. uaktywnienie się zespołu patogenów powodujących "uwiąd dębu", po wcześniejszych uszkodzenia drzewostanów dębowych przez owady liściożerne i po drastycznym obniżeniu się poziomu wód gruntowych. Zmiany stosunków wodnych oraz stresy wywołane anomaliami pogodowymi są też powodem obserwowanych ostatnio w naszych lasach chorób jesionów, brzóz i olch.

W dotychczasowej historii lasów Pomorza i Kujaw największe szkody od wymienionych wyżej czynników miały miejsce w latach 1981-1982 i w 2001 roku. W latach 1981-1982 w wyniku dużych opadów deszczu zostało podtopionych ok. 10 tys. ha drzewostanów. Wówczas w ramach porządkowania sanitarnego lasu z zalanych terenów usunięto ponad 150 tys. m³ drewna. Natomiast w 2001 roku miały miejsce dwie klęski. Pierwsza wydarzyła się na początku roku i była to okiść śnieżna skutkująca ok. 101 tys. m³ śniegołomów. Druga klęska wystąpiła w lipcu i sierpniu tego roku. W miesiącach tych w wyniku gwałtownych burz i huraganów uszkodzonych w różnym stopniu zostało kilkadziesiąt tysięcy hektarów lasu. Usuwanie szkód trwało kilka miesięcy. Łączna miąższość powalonych przez wichury drzew wyniosła 175 tys. m³.

Już w latach 1919-1924 lasy Puszczy Bydgoskiej, Puszczy Nadnoteckiej i części Borów Tucholskich zostały zaatakowane przez gąsienice motyla strzygoni choinówki. Obecnym świadectwem żarłoczności tych gąsienic są tysiące hektarów równowiekowych drzewostanów posadzonych na poklęskowych zrębach. Od lat siedemdziesiątych notuje się wyraźny wzrost znaczenia foliofagów (owadów żerujących na liściach i igłach). W 1978 wystąpiła ogromna, nigdy dotąd nie mająca miejsca, gradacja (masowy pojaw) brudnicy mniszki wraz z towarzyszącą jej strzygonią. Gradacja ta trwała 6 lat i swoim zasięgiem objęła drzewostany wszystkich nadleśnictw, wyrządzając bardzo poważne szkody.

Skutkami tych zjawisk były ogromne masy drewna usuniętego w ramach porządkowania uszkodzonych drzewostanów. W latach 1981-1987 pozyskano ok. 7,5 miliona m³ drewna posuszowego, czyli ponad dziesięciokrotnie więcej niż w latach o normalnym stanie lasu. Również koniec XX i początek XXI wieku nie był dla tutejszych lasów bezpieczny.

Praktycznie co roku (oprócz 1984, 1990, 1998) występuje konieczność prowadzenia samolotowych, ratowniczych zabiegów na dużych połaciach leśnych. Pomimo przeprowadzania coraz skuteczniejszych zabiegów ratowniczych, corocznie na znacznych powierzchniach obserwowane jest obniżanie kondycji zdrowotnej drzewostanów. W osłabionych przez owady liściożerne i inne szkodotwórcze czynniki   lasach dogodne warunki rozwoju znajdują owady żerujące pod korą i w drewnie, a mianowicie korniki, kózki, smoliki i bogatki z bardzo groźnym przypłaszczkiem granatkiem. Owady te są bardzo często ostatnim ogniwem "choroby łańcuchowej" drzewa.

W najbardziej klęskowym 1992 roku odnotowano 643 pożary, w wyniku których spłonęło 4 564 ha lasu. W sierpniu tego samego roku miał miejsce największy pożar w historii RDLP w Toruniu. Wówczas w ciągu kilkunastu godzin pożar strawił prawie 3000 ha podtoruńskich drzewostanów.

W 2018 roku odnotowano 236 pożarów, o łącznej powierzchni 33,32 hektarów. Przeciętna powierzchnia pożaru wyniosła zaledwie 0,14 ha i jest jedną z najniższych w kraju. Świadczy to o dobrym funkcjonowaniu systemu ochrony pożarowej lasów.

Najbardziej palnymi nadleśnictwami okazały się Nadleśnictwo Włocławek, Dobrzejewice, Toruń, Żołędowo. Ma to związek z bliskością dużych miast (Bydgoszcz, Toruń, Włocławek) i dominacją łatwiej palnych drzewostanów iglastych. Okoliczne lasy są masowo penetrowane przez ludzi, którzy często nie zachowują dostatecznej ostrożności w posługiwaniu się otwartym ogniem. Niestety, najczęstszą przyczyną pożarów były podpalenia.

Nie używaj otwartego ognia w lesie, nie wypalaj traw, palenie ognisk dozwolone jest w miejscach do tego wyznaczonych.

Do wczesnego wykrycia ognia i jego ugaszenia leśnicy utrzymują system obserwacyjno-alarmowy. Tworzą go:

Punkty Alarmowo-Dyspozycyjne (PAD)

Na terenie RDLP w Toruniu działają 27 punków PAD, które zlokalizowane są w każdym nadleśnictwie. Podstawowym zadaniem takiego punktu jest alarmowanie jednostek ratowniczych i nadzór nad funkcjonowaniem systemu ochrony przeciwpożarowej podległego terenu. Punkt Alarmowo-Dyspozycyjny znajduje się również w biurze RDLP w Toruniu, którego funkcją jest koordynowanie działań na terenie całej RDLP.

Dostrzegalnie przeciwpożarowe

W celu wykrycia pożarów prowadzona jest obserwacja lasu z dostrzegalni przeciwpożarowych (58 szt. na terenie RDLP w Toruniu) w okresie zagrożenia pożarowego. Alarm o powstaniu pożaru przekazywany jest do PAD w nadleśnictwie.

Leśne Bazy Lotnicze (LBL)

Leśna Baza Lotnicza zorganizowana jest na lądowisku Aeroklubu Pomorskiego w Toruniu, Aeroklubu Włocławskiego i na terenie Nadlesnictwa Rytel, gdzie w okresie zagrożenia pożarowego stacjonują samoloty patrolowo-gaśnicze. Do działań przeciwpożarowych wykorzystywane są również lądowiska innych aeroklubów, m.in. Grudziądzkiego oraz Portu Lotniczego w Bydgoszczy, a także w nadleśnictwach: Dąbrowa i Gołąbki. Użycie samolotów pozwala na szybkie podjęcie akcji ratowniczej i prowadzenie jej w miejscach gdzie dostęp jednostek naziemnych straży pożarnej jest utrudniony.

Patrole naziemne

Wszędzie tam gdzie istnieje zwiększone nasilenie powstawania pożarów (obszary o wzmożonej turystyce, zagęszczona sieć linii kolejowych) organizowane są patrole naziemne. Na terenie toruńskiej dyrekcji do tego celu wykorzystywane są 24 lekkie samochody terenowe wyposażone w agregat gaśniczy, dzięki którym możliwa jest szybka lokalizacja pożaru, ograniczenie jego rozwoju do momentu przybycia jednostek straży pożarnej, a nawet całkowite ugaszenie.

W razie pożaru ALARMUJ!
tel. 998