Światowy Dzień Pszczół został ustanowiony przez ONZ z inicjatywy Słowenii. Jego celem jest podkreślenie znaczenia pszczół dla pozyskiwania żywności i zwrócenie uwagi na zagrożenia dla tych owadów. Warto pamiętać, że pszczoły zapylają aż 77 % gatunków roślin, z których są wytwarzane produkty spożywcze roślinnego pochodzenia. Z Programu Środowiskowego ONZ (UNEP, United Nations Environment Programme) wynika, że 84% z 264 gatunków roślin uprawianych w Europie wymaga zapylania przez owady, głównie pszczoły. Wyłącznie te ostatnie zapylają 90% roślin nieuprawnych. Szacuje się, że w Polsce praca pszczół jest warta ponad 4 mld zł rocznie. Pozyskiwanie miodu to tylko część ich działalności, gdyż zapylającą też  krzewy i drzewa.

Wyjątkowa rola pszczół i bartnictwa

W ostatnich latach dociera wiele przekazów o konieczności ochrony pszczół ze względu na ważną rolę, jaką pełnią w zachowaniu życia na naszej planecie. Są niezbędne, gdyż zapylają tysiące roślin, podstawę wyżywienia zwierząt i ludzi.

Bartnictwo to dawna forma pszczelarstwa leśnego, które polegało na trzymaniu pszczół w specjalnych wydrążonych dziuplach w drzewach zwanych barciami. Szczytowy rozwój bartnictwa w Polsce przypadł na XVI i XVII wiek, natomiast w XIX w. zanikło. Zbieraniem miodu z barci zajmowali się bartnicy, którzy od właściciela lasu mieli pozwolenie na drążenie barci, a każdy z nich znakował swoją barć. Bartnicy wybierali miód raz w roku we wrześniu z dolnej części barci, resztę miodu pozostawiali dla pszczół na zimę.

Przygotowanie barci jest bardzo czasochłonne, gdyż w pniu drzewa trzeba wydrążyć szczelinę w taki sposób, aby powstała komora, w której zamieszkają pszczoły. Dlatego należy bardzo precyzyjnie wyciąć szeroką szparę, by zmieściły się w niej pszczoły, a i jednocześnie na tyle wąską, by nie dostały się do środka szerszenie. Drugi otwór ma umożliwić bieżącą konserwację barci przez leśników.

Temat bartnictwa powinien być przekazywany kolejnym pokoleniom, ponieważ wpisuje się w historię obecnego pszczelarstwa i leśnictwa.

Lasy Państwowe w trosce o pszczoły

Wszystkie nadleśnictwa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu co roku sieją łąki kwietne lub korzystają z naturalnych możliwości odtwarzania takich łąk. W wielu miejscach wieszamy kłody bartne oraz stawiamy hotele dla owadów błonkoskrzydłych.

Dzięki temu, że z roku na rok sadzimy coraz więcej drzew, dbamy o bazę pokarmową i miejsca bytowania owadów zapylającym. Warto podkreślić, że bardzo często w nowym lesie planujemy tzw. ogniska biocenotyczne, czyli miejsca, gdzie sadzimy głównie drzewa i krzewy o szczególnych właściwościach nektarodajnych. W trakcie realizacji zadań z tzw. małej retencji nizinnej, pamiętamy o tym, by zachować fragmenty brzegów zbiorników i cieków wodnych o łagodnym spadku, tak by owady również mogły zaspokoić pragnienie.

Pszczoły są dla nas bardzo ważne, dlatego we wszystkich działaniach myślimy, jak pomoc tym pożytecznym owadom.