Pięćdziesiąt lat temu do przestrzegania postanowień traktatu zobligowało się 18 krajów, obecnie lista wydłużyła się się do 171. Pierwszy raz Światowy Dzień Mokradeł obchodzono w roku 1997. Wszystkim wydarzeniom organizowanym przez różne stowarzyszenia, organizacje przyrodnicze oraz instytucje przyświecał wspólny cel: popularyzowanie wiedzy o konwencji i obszarach wodno-błotnych, jak i podnoszenie świadomości uczestników przedsięwzięć w zakresie funkcji ekologicznej i gospodarczej tych obszarów.

Co powinniśmy wiedzieć o mokradłach?

Obszary wodno-błotne odgrywają bardzo ważną rolę w ochronie klimatu. Pochłaniają dwutlenek węgla, retencjonują wodę, łagodząc skutki susz i powodzi. Są ostoją cennej fauny i flory oraz zachowują bioróżnorodność. W Polsce występują na obszarze ok. 4,4 mln ha, czyli 14,2% powierzchni kraju, z czego niewiele z nich ma charakter torfowisk. Pozostałe to różnego typu tereny łąkowe, zbiorowiska leśne – bagienne i łęgowe oraz nieleśne zbiorowiska bagienne. Aby mogły istnieć muszą być zasilane wodą. Ważne jest zatem racjonalne gospodarowanie wodą na terenach rolniczych i właściwe wykorzystanie systemów melioracji.

Mokradła a gospodarka leśna

Gospodarowanie w lasach rosnących na terenach podmokłych i w ich otoczeniu wymaga wiele doświadczenia, wiedzy i wyczucia przyrody. Inicjując jakiekolwiek prace należy mieć na uwadze zapewnienie ochrony, utrzymanie trwałości i równowagi tych ekosystemów. W przeciwnym razie można doprowadzić do zaburzenia stosunków wodnych. Najlepszym rozwiązaniem jest ograniczenie użytkowania i wykonania niektórych zabiegów na tych obszarach. Wiele takich miejsc jest całkowicie wyłączane z prac leśnych, a ewentualne gospodarowanie ma na celu utrzymanie walorów ochronnych tych ważnych rezerwuarów wody i węgla.

W lasach rosnących w obrębie torfowisk stosuje się zasadę usuwania pojedynczych drzew. Usuniecie powierzchniowe takiego lasu może doprowadzić do wahania poziomu wód gruntowych, a nawet do zatopienia powierzchni. Nie należy również powodować silnego naruszenia gleb podczas sztucznego ich odnowienia. Dlatego zawsze należy się zastanowić czy nie lepszym rozwiązaniem jest pozostawienie takiego terenu do sukcesji. Wytyczne w sprawie gospodarowania na takich obszarach leśnicy odnajdują w planach urządzenia lasu sporządzanych dla nadleśnictw.

Wskazane jest planowanie innych zabiegów mających na względzie poprawę warunków hydrologicznych, np. zasypywania rowów odwadniających, czy budowy zastawek. Zatrzymywanie wody w lesie leży bowiem w interesie leśników, gdyż od dawna lasy odczuwają skutki długotrwałych susz. Z tego powodu wiele jednostek w Lasach Państwowych inicjuje, finansuje oraz ubiega się o dotację w celu realizacji programów retencji.

Czym są torfowiska? Jak wpływają na klimat? Jak poziom wody wpływa na te cenne obszary? Na te pytania i na wiele innych odpowiada prof. Mariusz Lamentowicz z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu w wykładzie „Torfowiska, a zmiany klimatu- między wodą a ogniem”. Polecamy..  wykład dostępny poniżej. Załoga Nadleśnictwa Woziwoda całkiem niedawno miała przyjemność uczestniczyć w szkoleniach  prowadzonych przez profesora.

Zapraszamy również wszystkich zainteresowanych tematem na webinarium dotyczące mokradeł, którego organizatorem jest Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu oraz Uniwerytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Odbędzie się 2 lutego o godz. 18.00 szczegóły na Webinarium z okazji Dnia Mokradeł (facebook.com)