Zbrodnia Katyńska to akt ludobójstwa dokonany przez państwo sowieckie na elitach państwa polskiego, który miał miejsce wiosną 1940 roku w Katyniu, Charkowie, Twerze, w więzieniach zachodniej Ukrainy i Białorusi oraz w innych wciąż odkrywanych miejscach polskiej Golgoty Wschodu.

Śmierć z rąk sowieckiego NKWD poniosło wówczas ponad 14 tysięcy oficerów Wojska Polskiego i Policji Państwowej oraz co najmniej 7 tysięcy innych obywateli Rzeczypospolitej reprezentujących przywódczą, patriotyczną, najlepiej wykształconą warstwę narodu polskiego.

Leśnicy ofiarami Zbrodni Katyńskiej

Do grona elit II Rzeczypospolitej zaliczali się również leśnicy. Wielu z nich w przededniu II wojny światowej zostało zmobilizowanych do Wojska Polskiego i brało czynny udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Ci ze stopniami oficerskimi, którzy po napaści Związku Sowieckiego na Polskę 17 września, trafili do niewoli rosyjskiej zostali osadzeni w specjalnych obozach jenieckich NKWD i wiosną 1940 roku na rozkaz Stalina zamordowani „trybem katyńskim”, strzałem w tył głowy. Spoczywają na Polskich Cmentarzach Wojennych w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Kijowie-Bykowni oraz w leśnym cmentarzysku Kuropaty pod Mińskiem.

Nie wiemy ilu leśników pochłonęła Zbrodnia Katyńska. Było ich kilkuset. W książce ks. Zdzisława Peszkowskiego i Stanisława Zdrojewskiego „Leśnicy w grobach Katynia” (2000 r.) pojawia się lista 724 leśników. Inni badacze tematu po weryfikacji redukują tę liczbę wskazując, że nie wszyscy wymienieni wykonywali zawód leśnika. Nie jesteśmy też w stanie potwierdzić ofiar z wciąż nie ujawnionej tzw. listy białoruskiej z tysiącami polskich ofiar spoczywających w dołach śmierci w Kuropatach pod Mińskiem.

Tablica Pamięci w toruńskiej Dyrekcji

W 80. rocznicę Zbrodni Katyńskiej, w gmachu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu umieszczono tablicę upamiętniającą dwunastu leśników i drzewiarzy związanych zawodowo z Pomorzem i Kujawami, ofiary tej zbrodni. Jest pośród nich Adam Loret, pierwszy naczelny dyrektor Lasów Państwowych, który w tym gronie symbolicznie reprezentuje wszystkich leśników polskich, którzy zginęli w Zbrodni Katyńskiej, a często dokładniejsze okoliczności ich śmierci, jak właśnie samego dyrektora Loreta, nie są znane. Pozostałych jedenastu, to leśnicy i drzewiarze związani swoim życiem zawodowym z regionem Pomorza i Kujaw.

Biografie dwunastu opisano w okolicznościowej publikacji, której fragment zamieszczamy pod artykułem, w formacie PDF – do pobrania.

Odsłonięcie pamiątkowej tablicy w gmachu Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu zaplanowano na 31 marca 2020 r. Z powodu epidemii oficjalna uroczystość została przełożona na termin późniejszy.

Tablicę zaprojektował artysta plastyk Marek Abramowicz, autor kilku innych upamiętnień w toruńskiej Dyrekcji, m.in. jej pierwszego dyrektora Teofila Lorkiewicza. Obok imiennej listy dwunastu leśników i drzewiarzy, mocnym elementem projektu tablicy jest wizerunek Matki Boskiej Katyńskiej umieszczony na wstędze w barwach narodowych.

Tablica Katyńska w gmachu Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu jest kolejnym wyrazem hołdu dla Tych Leśników, którzy złożyli ofiarę najwyższą, swoje życie na ołtarzu Ojczyzny. Ich imiona, które w zamyśle architektów zbrodni miały być zapomniane, pozostaną na zawsze w pamięci naszej i przyszłych pokoleń.