W spotkaniach kameralnych i terenowych biorą udział leśniczowie. Każdorazowo obecni są także miejscowi nadleśniczowie oraz przedstawiciele biura toruńskiej dyrekcji – dyrektor Janusz Kaczmarek, naczelnicy Wydziału Hodowli Lasu i Ochrony Lasu, a także specjaliści. Szkolenia są doskonałą okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń. Tematyka tegorocznych spotkań koncentruje się na zagospodarowaniu drzewostanów, ich przebudowie oraz działalności na obszarach Natura 2000, głównie dyrektywy ptasiej. Dyrektor Janusz Kaczmarek kolejno podsumowuje każdy z punktów szkolenia.

W dniu 3 czerwca w Nadleśnictwie Czersk, na przykładzie konkretnych pozycji w terenie omówiono m.in. planowanie i wykonanie zabiegów ochronno-hodowlanych na obszarach Natura 2000 z uwzględnieniem zapisów w Planie Zadań Ochronnych, przebudowę drzewostanów, ochronę bioróżnorodności, szlaki zrywkowe przy pozyskaniu harwestrem, ochronę przed zwierzyną ze szczególnym uwzględnieniem coraz liczniejszego gatunku, jakim jest bóbr oraz zagospodarowanie turystyczne.

Szkolenie to było również platformą do wymiany poglądów między nami leśnikami pracującymi w podobnych warunkach przyrodniczych i wypracowania optymalnych praktyk do stosowania w dalszej działalności gospodarczej.

Więcej zdjęć - na stronie Nadleśnictwa Czersk.

Tekst: Ireneusz Bojanowski, zdjęcia: Karol Rolniczak

9 czerwca br. odbyło się szkolenie w Nadleśnictwie Żołędowo, w którym wzięli także udział pracownicy nadleśnictw Golub-Dobrzyń i Toruń.

Narada rozpoczęła się od części kameralnej na terenie Parku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej im. Św. Huberta w Żołędowie. Dyrektor przedstawił obecną sytuację panującą w Lasach Państwowych oraz omówił kilka zagadnień związanych z wdrażaniem nowej Strategii LP.

Najważniejszy w naszej pracy jest les i bez jego udziału nie mogło odbyć się to spotkanie. Mimo deszczowej pogody niemal cały dzień spędziliśmy w terenie. Na wcześniej wybranych pozycjach omawiano specyfikę wykonywanych prac. Gospodarze celowo wybrali miejsca "problematyczne", co skutkowało ożywioną dyskusją oraz, jakże cenną, wymianą doświadczeń. Każda z pozycji przedstawiała odmienny charakter, co pozwoliło urozmaicić spotkanie.

Ważnym punktem narady było przedstawienie zaawansowania prac naszego autorskiego projektu rekultywacji poligonu Jachcice. Nie mogło też zabraknąć wizyty na Szkółce Leśnej Tryszczyn, która obok elitarnego programu restytucji cisa pospolitego wyróżnia bogata gama gatunków i wysoka sprzedaż detaliczna naszego materiału sadzeniowego.

Więcej zdjęć - na stronie Nadleśnictwa Żołędowo.

Tekst i zdjęcia: Michał Wojcieszkiewicz

Kolejne szkolenie miało miejsce 22 czerwca br. w Nadleśnictwie Różanna. Uczestnikami byli pracownicy Służby Leśnej z nadleśnictw: Różanna i Miradz. Szkolenie przeprowadził dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu Janusz Kaczmarek, ponadto z RDLP przybyli: naczelnik wydziału zagospodarowania ekosystemów leśnych Jan Pakalski oraz pracownik wydziału ochrony ekosystemów leśnych Michał Piotrowski. Gospodarzem był nadleśniczy Nadleśnictwa Różanna Karol Pawlicki, który przedstawił prezentację nadleśnictwa i wprowadzał uczestników w tematykę kolejnch powierzchni terenowych, na którą składały się następujące zagadnienia:

1. Weryfikacja diagnozy siedliskowej zawartej na mapie glebowej na etapie projektowania odnowień oraz rozpoznawanie i wykorzystywanie mikrosiedlisk o wyższym sopniu żyzności.
2. Projektowanie rębni zupełnych w warunkach ubogich siedlisk borowych służące modyfikowaniu i wykorzystaniu warunków ekologicznych do wprowadzenia dęba i innych szlachetnych gatunków domieszkowych.
3. Zakładanie ognisk biocenotycznych w różnych wariantach.
4. Realizacja programu restytucji cisa pospolitego.
5. Efekty wprowadzania domieszki jodły pospolitej.
6. Projektowanie i realizacja rębni złożonych na żyznych siedliskach uwzględniające specyfikę przebudowywanych fragmentów lasu z wykorzystaniem ekologicznie uzasadnionych modyfikacji.
7. Zabiegi gospodarcze na cennych siedliskach przyrodniczych.
8. Wykonywanie zabiegów trzebieżowych w d-stanach IV-V klasy wiekuprzy użyciu maszyn wielooperacyjnych.
9. Podsadzenia produkcyjne i ich specyfika w warunkach Nadleśnictwa Różanna.
10. Wzbogacanie różnorodności biologicznej lasu poprzez rekultywację śródleśnych łąk na potrzeby gospodarki łowieckiej.
11. Prezentacja terenowa szkółki leśnej.

Część terenowa została zrealizowana w obu obrębach leśnych nadleśnictwa, na terenie leśnictw: Tylna Góra, Aleksandrowiec, Stronno i Ługow, w szkółce leśnej Wilcze Gardło oraz na terenie Ośrodka Hodowli Zwierzyny Pobrdzie.

Wszystkie zaprezentowane powierzchnie szkoleniowe wzbudziły duże zainteresowanie uczestników, a osiągnięte efekty gospodarowania spotkały się z uznaniem gości. Szczególnie podkreślano trafność projektowanych składów gatunkowych odnowień w różnych warunkach siedliskowych, skuteczność prowadzenia różnych rodzajów rębni, bardzo dobrą jakość zaprezentowanej uprawy zachowawczej cisa pospolitego oraz kępy odnowienia jodłowego na gnieździe. Żywą dyskusję wywołała prezentacja pracy harwestera i forwardera przy pozyskaniu i zrywce drewna w trzebieży, jak również lustracja drzewostanu, gdzie te prace już zostały zakończone. Przede wszystkim zainteresowanie wzbudziło projektowanie w ramach zaprezentowanego procesu technologicznego szlaków zrywkowych, intensywności cięć, a także ochrona podrostów i sortymentacja.

Szkolenie przebiegło w bardzo dobrej atmosferze, czemu sprzyjała korzystna pogoda.

Podczas kolejnej tury szkoleń leśnicy z Różanny liczą na ciekawą rewizytę w lasach Nadleśnictwa Miradz.

Tekst: Mieczysław Gniot, zdjęcia:  Janusz Flies
 

W dniu 30 czerwca 2015 roku w Nadleśnictwie Brodnica odbyło się szkolenie terenowe pracowników Służby Leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz oraz Brodnica z zakresu zagospodarowania lasu z udziałem Dyrektora RDLP w Toruniu Janusza Kaczmarka oraz pracowników działów merytorycznych RDLP w Toruniu.

Szkolenie rozpoczęto naradą organizacyjną, na której Dyrektor przedstawił bieżącą sytuację ekonomiczną RDLP w Toruniu oraz główne założenia przyjętej strategii Lasów Państwowych. Omówione zostały również najważniejsze aspekty działalności Nadleśnictwa Brodnica w formie prezentacji. Wszyscy uczestnicy otrzymali materiały szkoleniowe, z którymi wyruszyli w teren.

Na terenie Leśnictw Szabda, Małki, Tęgowiec oraz OHZ Mszano, przedstawiono aktualne trendy w ochronie oraz hodowli lasu, proekologiczne metody gospodarowania lasem, poprzez przywracanie składów gatunkowych właściwych dla danych siedlisk, szczególnie w granicach obszarów Natura 2000 oraz rezerwatów przyrody. Na wytypowanych na potrzeby szkolenia powierzchniach przedstawiono m.in. kształtowanie strefy ekotonowej, plantację nasienną lipy drobnolistnej, przebudowę drzewostanu z wykorzystaniem rębni IIIb i naturalnego odnowienia, naturalne odnowienie dębu, metody ochrony lasu przed bobrami, realizację programu odbudowy zwierzyny drobnej, gospodarkę leśną na siedlisku cennym w obszarze Natura 2000, zgodnie z planem zadań ochronnych oraz w rezerwacie przyrody „Retno". Pokazano również trzebież późną, wykonywaną przy pomocy harwestera.

Wszyscy uczestnicy szkolenia, a w szczególności biurowi pracownicy SL, mogli przybliżyć sobie praktyczne aspekty gospodarki leśnej na żywych przykładach w terenie. Udział Nadleśnictwa Bydgoszcz, odmiennego charakterem w stosunku do Nadleśnictwa Brodnica, dodatkowo wzbogacił dyskusję, dając okazję do wymiany doświadczeń i poglądów na temat zagospodarowania lasu.

Tekst i zdjęcia: Borys Szpryngwald

W dniu 7 lipca 2015 roku w ramach cyklu doskonalenia zawodowego na terenie Nadleśnictwa Gołąbki odbyło się szkolenie dla leśniczych i specjalistów, w którym udział wzięli pracownicy N. Szubin, dyrektor RDLP w Toruniu Janusz Kaczmarek, naczelnik Wydziału Ochrony Ekosystemów Kazimierz Stańczak i Wydziału Gospodarowania Ekosystemami Jan Pakalski. O randze szkolenia świadczy osobisty udział dyrektora RDLP, ramowy zakres merytoryczny oraz udział ponad 40 pracowników.

Zgodnie z wytycznymi RDLP były to zagadnienia związane z przebudową drzewostanów, ochroną różnorodności biologicznej, organizacją cięć, ochroną drzewostanów, planowaniem zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych, ochroną przyrody oraz infrastrukturą. Pracownicy terenowi i merytoryczni N. Gołąbki pod okiem Zastępcy Nadleśniczego Walentego Szymczaka szczegółowo przygotowali pozycje szkolenie, które miało charakter objazdowy. Uzupełnieniem były materiały szkoleniowe i tablice poglądowe przygotowane dla prezentowanych pozycji.  

Szkolenie rozpoczęło się pod terenową wiatą na terenie lądowiska dla zabiegów agrolotniczych w Annowie. Dyrektor Janusz Kaczmarek przedstawił aktualną sytuację w Lasach Państwowych, omówił zagadnienia związane z wdrażaniem nowej Strategii LP, wyniki ankiety pracowników, zaawansowanie sprzedaży drewna i perspektywy na przyszłość, planowanie zadań w aspekcie kosztów. Nadleśniczy N. Gołąbki Marek Malak w swym wystąpieniu scharakteryzował jednostkę, wyszczególnił kluczowe zadania i problemy związane z ich realizacją. W uzupełnieniu wypowiedzi uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne ze szczegółowym opisem N. Gołąbki. Również Nadleśniczy N. Szubin Grzegorz Gust w swej wypowiedzi odniósł się do aktualnej sytuacji w swej jednostce i z zadowoleniem skwitował zaproszenie na wspólne szkolenie.

Dopisała pogoda, dzięki czemu możliwa była realizacja bogatego programu związanego z prezentacją następujących zagadnień w terenie:

• przebudowa pasa startowego lądowiska w Annowie – 500 mb, szerokość 36 m, nawierzchnia z kamienia naturalnego grubości 25 cm, wzmocnienie kratą, wypełnienie humusem, obsiew trawą, wykonano w ramach programu PROW za kwotę 1,584 mln zł
• zalesienie gruntu porolnego – Leśnictwo Szczepanowo, oddz. 9d, Lśw, pow. 9,06 ha, 4Db, 2Bk, 2Md, 2 So (ogrodzenie, badanie zapędraczenia, zabiegi ochronne, pielęgnacja)
• przebudowa drzewostanu sosnowego rębnią IIIB – Leśnictwo Szczepanowo, oddz. 47b, Lśw, pow. 4,06 ha, odnowienie Db, Bk, Lp
• przebudowa drzewostanu sosnowego rębnią IB – Leśnictwo Szczepanowo, oddz. 47h, pow. 1,90 ha, Lśw  - odnowienie Db, Lp, Md, Św  
• przebudowa drzewostanu sosnowego rębnią IIIA – L. Szczepanowo, oddz. 47a, pow. 4,82 ha, Lśw (CW 2011, odnowienie Db, Św, Md, Lp, Jb, Gr, Śla)
• przebudowa drzewostanu – L. Szczepanowo, oddz. 46m, pow. 2,74 ha, Lśw – wprowadzenie II piętra w drzewostanie modrzewiowym (Bk, TW 2013)
• wykonanie zabiegu CW – L. Szczepanowo, oddz. 47m, pow. 5,52 ha, Lśw, drzewostan dębowy po rębni IIIA (gniazda)
• przebudowa drzewostanu – L. Szczepanowo, oddz. 48k, pow. 2,37ha, Lśw, drzewostan topolowy (CW 2012, usunięcie przestojów 2013, odnowienie 2014 – Św, Lp)
• wprowadzanie II piętra – L. Łysinin, , oddz. 140Aa, pow. 6,52ha, LMśw, drzewostan sosnowy (sadzenie 2001 Bk, Lp, Jw, formowanie koron 2009, TPP 2010)
• odnowienie naturalne sosny – L. Łysinin, oddz. 152d, pow. 3,26ha, LMŚw, rębnia IIIA (pow. manip. 4,07, do odnow. – 2,97 ha, uznanie odnowienia 2013 rok, grodzenie 2013, poprawki 2014)
• obszary NATURA 2000 – specjalne obszary siedlisk, w tym: Ostoja Barcińsko-Gąsawska (3247 ha) i Pojezierze Gnieźnieńskie (40,62 ha), uzgodnienia w ramach komisji koordynacyjnej planu i realizacja planów zadań ochronnych
• wykonanie CP – L. Łysinin, oddz. 138b, pow. 5,05ha, LMŚw, (5So, 3Db, 1Św, 1 Md), zabieg na gniazdach dębowych
• wykonanie zabiegu TW – L. Oćwieka, oddz. 55a, pow. 3,84, LMŚw, 9So, 1 Db, zabieg połączono w wykonaniem szlaków zrywkowych (CP 2005, usuwanie drzew porażonych przez opieńkę 2006, TW 2015)
• poprawki – L. Jeziora, oddz. 107a, pow. 3,94ha, LMŚw, drzewostan po rębni IIIA z 2010 roku, uszkodzenia przez pędraki (zwalczanie sposobami bilogicznymi), poprawki Bk, Md w 2012 roku, pielęgnacja gleby 2013 rok  
• biologiczne metody zwalczania pędraka – L. Jeziora, oddz. 106b, pow. 6,28ha, LMŚ, 10 Db 15 lat, uporczywe pędraczysko (rębnia IIIA 2013, melioracje 2014, odnowienie 2015, wyłożenie pułapek na ryjkowce, grodzenie 2015, zwalczanie pędraków – cebula pod korzeń, wysiew gryki)
• wykonanie TP – L. Jeziora, oddz. 134m, pow. 3,11 ha, LMŚw, TPP 2015 rok, zabieg wykonano z zastosowaniem sieci szlaków zrywkowych (9So, 1Db)
• przebudowa dróg leśnych – modernizacja, przebudowa lub budowa nowych nawierzchni,  ponad 100 km za okres 9 lat, na przykładzie kilku odcinków na trasie przejazdu uczestników szkolenia, z wykorzystaniem materiałów poprodukcyjnych na terenie                      L. Szczepanowo (eksploatacja hałdy po wydobyciu kamienia wapiennego w latach ub), z użyciem materiałów: tłuczeń wapienny, kruszywo i miał kamienny, w tym przedsięwzięcia wspólne z lokalnymi samorządami (np. 2,43 km drogi ppoż. utwardzonej kruszywem, z nawierzchnią asfaltową, wspólnie z Gminą Gąsawa)
• pozostała infrastruktura, w tym: punkt czerpania wody w L. Szczepanowo (oddz. 5c, pomost, droga dojazdowa z kruszywa wapiennego, geowłóknina), miejsce postoju pojazdów w L. Głęboczek (przy drodze publicznej Rogowo-Mogilno), miejsce postoju w                    L. Jeziora (nad Jez. Długim, przy kąpielisku), udostępnienie dla turystyki - wiata z miejscem postoju (L. Głęboczek, oddz. 60c, przy drodze publicznej Niestronno-Rogowo)
• mała retencja wodna – w ramach programu „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych", wykonano następujące zadania za kwotę 1,846 mln zł:
  • obiekty małej retencji, w tym: 9 zbiorników, 3 zastawki, 1 próg, 4 przepusty
  • rewitalizacja rzeki Gąsawki leśnej – spowolnienie spływu i zatrzymanie wody w lesie, wykonano, bądź odtworzono 16 obiektów hydrotechnicznych (11 przepustów, 5 progów)

Szkolenie było dość intensywne i wypełnione merytoryczną treścią, na każdej pozycji zastępca nadleśniczego Walenty Szymczak przy pomocy inż. nadzoru Mieczysława Tybury i Jarosława Dłutkowskiego prezentowali tematykę, szczegółowo omawiali związane z tym zagadnienia. Wypowiedzi uzupełniał nadleśniczy Marek Malak, który w roli gospodarza  zabiegał o prawidłowy przebieg i poziom szkolenia.

Za każdym razem aktywnie głos zabierał dyrektor Janusz Kaczmarek, który z osobistym zaangażowaniem dokonywał oceny zabiegów. Na podstawie własnych doświadczeń przypominał uczestnikom o dobrych praktykach, przybliżał liczne przykłady prawidłowych zachowań leśników, właściwe podejście do planowania i realizacji zabiegów. W tym czasie uczestnicy brali udział w dyskusji, dzieląc się własnymi spostrzeżeniami. Leśniczowie z zadowoleniem przyjmowali akceptację i pozytywne oceny wykonanej pracy, byli wdzięczni za wszystkie uwagi i propozycje alternatywnych rozwiązań.

Jeszcze w trakcie objazdu wszyscy z przyjemnością zasiedli do kawy i napojów chłodzących w ośrodku wypoczynkowym „Gród Piasta" w Chomiąży Szlacheckiej, zbierając siły do drugiej części szkolenia. Zaś pod koniec roboczego dnia, gościny uczestnikom udzielił Ośrodek „Jutrzenka' w Gołąbkach. Już w warunkach kameralnych kontynuowano wymianę doświadczeń, dyskutowano o różnych sposobach rozwiązywania podobnych problemów, które zabrali ze sobą z leśnej trasy. Goście z Nadleśnictwa Szubin z zadowoleniem i akceptacją przyglądali się pracy sąsiadów, w rewanżu obiecali podobne szkolenie na swym terenie w najbliższych latach.
 

Tekst i zdjęcia: Józef Popiel         
 

Podstawowym zadaniem leśnika jest pielęgnacja lasu, tak by służył on kolejnym pokoleniom. Zachowanie ciągłości lasu, to jedna z fundamentalnych zasad prawidłowej gospodarki leśnej. Terenowe spotkania z kolegami „po fachu" pozwalają na wymianę doświadczeń i wiedzy w tym zakresie.

W codziennej pracy leśnik spotyka się z licznymi problemami, których rozwiązanie nie zawsze jest proste. Z pomocą przychodzi fachowa literatura oraz wytyczne – zasady i instrukcje. W przyrodzie jednak często nie ma prostych, jednoznacznych odpowiedzi. Rezultaty pracy w lesie często ocenić można dopiero po kilkudziesięciu latach pracy. Dlatego ważne są spotkania i wymiana doświadczeń między leśnikami.

Na terenie Nadleśnictwa Lutówko w dniu 9 lipca odbyło się szkolenie terenowe z zagospodarowania lasu dla Służby Leśnej z naszego terenu oraz z sąsiadującego z nami Nadleśnictwa Runowo. Swoją obecnością zaszczycili nas również naczelnicy Wydziałów: Gospodarowania oraz Ochrony Ekosystemów z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu, którym przewodził dyrektor Janusz Kaczmarek. W pierwszej części szkolenia w biurze nadleśnictwa krótko omówiono tematykę spotkania.

Terenowa część szkolenia odbyła się na terenie leśnictw: Gaj, Zaleśniak oraz Jazdrowo. Omówione zostały zagadnienia i problemy dotyczące między innymi:

• Zasadności i prawidłowego grodzenia upraw leśnych z pozostawieniem przejść dla zwierzyny.
• Sposobu przeprowadzania czyszczeń oraz trzebieży wczesnych i późnych.
• Prowadzenia odnowień naturalnych w rębniach złożonych.
• Sposobu zakładania gniazd w rębniach złożonych.
• Ochrony przyrody – użytki ekologiczne, obszar Natura 2000.
• Restytucji cisa pospolitego.

Na zakończenie spotkania dyrektor Janusz Kaczmarek podziękował nadleśniczemu Nadleśnictwa Lutówko Ryszardowi Zambrzyckiemu za wzorowe przygotowanie spotkania oraz podkreślił, że taka forma zajęć terenowych daje najlepsze efekty szkoleniowe.

Tekst i zdjęcia: Łukasz Gwiździel