Asset Publisher Asset Publisher

80. Rocznica odnalezienia Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Gdy w 2001 r. ukazała się publikacja ks. prof. Zdzisława Peszkowskiego - kapelana Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie i dr. Stanisława Zdrojewskiego, zatytułowana "Leśnicy w grobach Katynia", zawierająca listę 724 nazwisk leśników polskich ofiar Zbrodni Katyńskiej, po raz pierwszy od zakończenia II Wojny Światowej z tak wielką mocą dotarło do współczesnych, jak ogromnego wyłomu w kadrach polskiego leśnictwa dokonał Związek Sowiecki wiosną 1940 r.

Kim z wykształcenia byli pomordowani leśnicy?

Byli to przede wszystkim inżynierowie, absolwenci wydziałów leśnych, polskich i zagranicznych uczelni: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytet Poznański, Politechnika Lwowska, Akademia Leśna w Thrandcie czy Wyższa Szkoła Rolnicza w Wiedniu. Byli też leśnicy naukowcy, nauczyciele i urzędnicy.

Znakomita większość z nich posiadała stopnie oficerskie. Latem 1939 r. byli zmobilizowani do Wojska Polskiego, by bronić Ojczyzny. Po napaści bolszewickiej Rosji na Polskę, po 17 września, trafili do sowieckich obozów jenieckich w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz do więzień na terenie obecnej Ukrainy i Białorusi. Spoczywają na polskich cmentarzach wojennych w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Bykowni pod Kijowem oraz we wciąż nie odkrytych dołach śmierci w Kuropatach pod Mińskiem i wielu nieznanych miejscach na "nieludzkiej ziemi".

W jakich regionch II Rzeczypospolitej żyli i pracowali leśnicy, ofiary tej zbrodni?

Pochodzili oni z całego kraju, ale najwięcej leśników straciło wówczas województwo lwowskie, warszawskie i białostockie. Z Pomorzem i Wielkopolską związanych było blisko 70 z nich.

Leśnicy polscy, ofiary Zbrodni Katyńskiej, docekali się już szeregu upamętnień, wśród których najbardziej znany jest las dębowy zlożony pierwotnie z 724 drzew (a obecnie, w efekcie daszch poszukiwań, już z 822) w Nadleśnictwie Oleszyce na Podkarpaciu, Golgota Wschodu i 100 opatrzonych imieniem i nazwiskiem dębów rosnących w Nadleśnictwie Celestynów pod Warszawą. Są też nasze, pomorskie upamiętnienia - w rezerwacie przyrody "Cisy Staropolskie w Wierzchlesie" w Borach Tucholskich orz tablica katyńska w siedzibie Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu - z nazwiskami 12 leśników i drzewiarzy zawodowo związanych z lasami kujawsko-pomorskimi.

13 kwietnia 2023 r. z inicjatywy Stowarzyszenia "Rodzina Katyńska" w Toruniu, w Grodzie Kopernika odbyło się historyczne wydarzenie - godne upamiętnienie w samym centrum miasta grupy obywateli polskich, reprezentujących elity II Rzeczpospolitej - ofiary ludobóstwa wykonanego przez NKWD na rozkaz władz państwowych Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. W gronie tym upamiętniono 12 leśników i drzewiarzy związanych zawodowo, a często też w życiu prywatnym, z Dyrekcją Lasów Państwowych w Toruniu.

Jest to Adam Loret - dyrektor naczelny Lasów Państwowych, twórca współczesnego modelu państwowego leśnictwa polskiego. Są to trzej pracownicy Dyrekcji w Toruniu: insoektor Blesław Błażewicz, taksator leśny Ignacy Nitkowski, pracownik naukowy Instytutu Badawczego Lasów Państwowych Szczepan Łuczak. Jest sześciu nadleśniczych: Franciszek Nowicki, Sobiesław Mościcki, Rudolf Zacher i Edmund Drecki z Lasów Państwowych oraz Tadeusz Miśko i Władysław Kotula - z lasów prywatnych. Listę zamyka dwóch właścicieli tartaków - Edmund Wróblewski i Stanisław Zysnarski.

Cześć Ich pamięci!