Lista aktualności
Leśnicy polscy ofiarami Zbrodni Pomorskiej 1939 roku
Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Leśnego Oddział w Toruniu, we współpracy z Regionalna Dyrekcją Lasów Państwowych w Toruniu, ukazała się nowa publikacja pt. „Leśnicy polscy ofiarami Zbrodni Pomorskiej 1939 roku”.
Niemcy, po napaści na Polskę we wrześniu 1939 roku, już w pierwszych miesiącach wojny i okupacji, zamordowali ponad 35 tysięcy Polaków na terenie ówczesnego województwa pomorskiego. Był to pierwszy akt zaplanowanego ludobójstwa w rozpoczynającej się II wojnie światowej. Przez dziesiątki powojennych lat ta wielka tragedia nie zaistniała w świadomości zbiorowej społeczeństwa polskiego, ani tym bardziej na forum międzynarodowym.
Mordy dokonane na Polakach jesienią 1939 roku w ponad czterystu miejscowościach województwa pomorskiego przez dziesięciolecia, jeśli były badane, dokumentowane i opisywane to jako odrębne, lokalne wydarzenia. Dopiero w 2018 roku historycy z Instytutu Pamięci Narodowej zajmujący się badaniem zbrodni niemieckich na Polakach jesienią 1939 roku – dr Tomasz Ceran, dr Izabela Mazanowska i dr Monika Tomkiewicz – wprowadzili do terminologii historycznej hasło „Zbrodnia Pomorska 1939 roku”, w którym to określeniu mieści się zaplanowany i zrealizowany przez Niemców plan likwidacji przywódczej warstwy narodu polskiego na Pomorzu, co miało przesądzić o włączeniu na zawsze tych ziem do Rzeszy Niemieckiej.
Leśnicy zaliczali się do elit społeczeństwa polskiego II Rzeczypospolitej – z racji wykształcenia, dominującej postawy patriotycznej, zaangażowania w sprawy Ojczyzny i sprawy lokalnych społeczności. Wielu z nich w 1939 roku znalazło się na tzw. listach proskrypcyjnych sporządzonych przez miejscowych Niemców ze wskazaniem do natychmiastowej likwidacji ze względu na „fanatyczną polskość”.
Redaktorzy opracowania podjęli się próby ustalenia imiennej listy leśników polskich, ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 roku. Jej sprawcy dokonali ogromnego wyłomu w obsadzie kadrowej leśnictwa polskiego, gdyż – jak się udało dotąd ustalić – Niemcy zamordowali w pierwszych czterech miesiącach wojny co najmniej 76 leśników w jednym tylko województwie pomorskim.
Na publikację poświęconą „leśnikom, ofiarom Zbrodni Pomorskiej 1939 roku” składają się teksty i artykuły grupy autorów, w tym pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, publicystów regionalnych tytułów prasowych podejmujących tematykę historyczną oraz pracowników Lasów Państwowych. Pośród tekstów, krótkich rozdziałów znalazły się m.in.: informacja na temat leśnictwa polskiego lat 30. XX wieku, poszerzona definicja „Zbrodni Pomorskiej 1939 roku”, zbiorowa charakterystyka 76-osobowej grupy leśników polskich ofiar tej zbrodni, opis czterech wybranych miejsc pamięci wraz ze świadectwami dokonanych tam mordów na leśnikach oraz alfabetyczny wykaz imienny pomordowanych leśników. Autorzy opracowania dotarli również do relacji niezwykłego świadka niemieckich zbrodni na Polakach w Tryszczynie jesienią 1939 roku, bohaterskiego leśniczego Henryka Bolcka, który ryzykując życie własne i bliskich sporządzał na bieżąco dokładne szkice dołów śmierci na terenie sąsiadującym z leśniczówką, które przechował i ujawnił zaraz po zakończeniu okupacji.
Cały nakład opisywanej publikacji trafił do jednostek (nadleśnictw i biura) Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu i kilku nadleśnictw gdańskich, a za ich pośrednictwem do szeregu osób i instytucji żywo zainteresowanych tematyką martyrologii Polaków podczas II wojny światowej.
Autorem opracowania graficznego i współwydawcą książki jest Mark Abramowicz, artysta grafik, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, właściciel Studia Artystyczno-Reklamowego „Pomorze” z Bydgoszczy.