Lista aktualności
Leśnicy i drony w walce z kornikiem
Notowany w ostatnich latach deficyt opadów atmosferycznych wpływa na osłabienie kondycji zdrowotnej polskich lasów. Sytuacja ta sprzyja inwazji niektórych gatunków owadów, które są groźne dla lasu. Jednym z nich jest kornik ostrozębny atakujący drzewostany sosnowe. W początkowej fazie inwazji jest on niezwykle trudny do wykrycia. Szanse leśników na ograniczenie szkód wzrosły dzięki zastosowaniu dronów i kamery wielospektralnej.
Sosna zwyczajna jest gatunkiem dominującym lasach Kujaw i Pomorza. Ma to ścisły związek z warunkami glebowymi obszarów zajmowanych przez lasy. Sosna jest drzewem pięknym, wartościowym a jednocześnie o względnie niskich wymaganiach ekologicznych. Niemniej jednak długotrwały deficyt opadów atmosferycznych, trwałe obniżenie poziomu wód gruntowych wpływają na osłabienie jej odporności.
W takich warunkach, od kilku już lat obserwujemy w drzewostanach sosnowych wzmożoną aktywność groźnego chrząszcza – kornika ostrozębnego. Wysoka liczebność owada jest związana z osłabieniem drzewostanów sosnowych. Kornik zasiedla partie szczytowe (korony) starszych drzew drążąc chodniki pod cienką korą. Żerowanie zaczyna wiosną, wgryzając się pod korę żywych sosen. Pierwszą reakcją zaatakowanego drzewa jest niewielka zmiana koloru igieł, które nabierają odcienia szarości, po czym rudzieje cała korona i drzewo zamiera.
Kornika ostrozębnego niezwykle trudno wykryć, gdyż zasiedla korony, czyli partie drzew na wysokości nawet 20 i więcej metrów nad ziemią, a ponadto nie wysypuje trocinek na zewnątrz (jak czynią to inne gatunki korników) tylko pozostawia je w chodnikach pod korą drzewa.
Dobrą metodą na znalezienie drzew zasiedlonych przez ten gatunek kornika wydaje się obserwacja koron drzew z lotu ptaka. W tym celu leśnicy wykorzystują bezzałogowe statki powietrzne potocznie zwane dronami oraz samoloty. Zdjęcia wykonane metodą lotniczą pozwalają na szybkie i dokładnie wskazanie lokalizacji zasiedlonych przez kornika drzew. Dzięki temu służby terenowe mogą bezzwłocznie dotrzeć do uszkodzonych sosen i w porę je usunąć. Tylko szybkie wycięcie drzew zasiedlonych oraz rozdrobienie wierzchołków i gałęzi pozwala zatrzymać rozwój kornika i ekspansję na sąsiadujące partie drzewostanu.
Jedną z nowoczesnych metod służących wyszukiwaniu w drzewostanie drzew osłabionych, którą wykorzystują leśnicy na Kujawach i Pomorzu, jest zastosowanie – podwieszonej do drona – specjalistycznej kamery wielospektralnej rejestrującej obraz w podczerwieni. Bada ona zawartość chlorofilu w igliwiu oraz liściach drzew, dzięki czemu leśnicy mogą lokalizować osłabione drzewa.
Obecnie, kornik ostrozębny atakuje lasy sosnowe już niemal w całej Polsce. Gradacyjny, masowy pojaw tych szkodników dotyczy również nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. Tylko w pierwszym kwartale br. usunięto kilkadziesiąt tysięcy metrów sześciennych drewna zasiedlonego przez kornika ostrozębnego. Walka o zdrowie i życie lasów trwa.